Radicale keuzes: het einde van de catalogus als zoeksysteem.
Tijdens de KNVI conferentie op 14 november 2013 in Nieuwegein werd
deze prikkelende stelling becommentarieerd door in de eerste plaats Richard Wallis; Technology Evangelist bij
OCLC. Dit was de tweede keer dat ik een ‘evangelist’ hoorde spreken; de eerste
keer was dat Simone Brunozzi van Amazon bij de TU Delft Library. Dat riep en
roept bij mij de vraag op ‘evangelist van welk evangelie en voor wie?’
De overeenkomst tussen beide heren van Amazon en OCLC ligt
in elk geval in de passie voor hun onderwerp en het vermogen om heel
ingewikkelde zaken op een eenvoudige manier over te brengen.
Zoals toehoorder Lukas Koster; Library Systems Coördinator bij de Bibliotheek van de UvA tijdens Wallis’
lezing twitterde:
Wallis legde
zonder het woord ‘linked data’ te gebruiken de meerwaarde van dit begrip voor
kennisinstellingen uit; voorwaar een knappe prestatie. Door hun data te
verbinden met die van andere kennisinstellingen vermeerdert de zichtbaarheid.
Hij pleitte voor een omschakeling van catalogiseren; vindbaar maken van
informatie door toekennen van metadata naar catalinken; verbindingen leggen en
patronen herkennen van verbindingen tussen entiteiten, thema’s en
gebeurtenissen met behulp van taaltechnologie. Wezenlijk daarbij is dat bij
‘linked data’ niet gelijk ook sprake is van ‘linked open data’. Wallis werkt ook aan de ontwikkeling van nieuwe, open
standaarden om die verbinding en openheid van data in de toekomst te vergroten,
bijvoorbeeld met de Schema big extend group. De
waarde verplaatst zich van de metadata naar de toepassingen die vervolgens op
die verzameling metadata gebouwd kunnen worden.
Aansluitend
vertelde Simone Kortekaas van de Universiteit van Utrecht over het project dat in de
wandelgangen ‘de Utrecht methode’ genoemd wordt. Op basis van klantonderzoek
koos de Universiteit voor ‘delivery’ in plaats van ‘discovery’ en schafte het
zoeken via de catalogus af. Er werd een
boekenlegger ontwikkeld die de gebruiker kan toevoegen aan zijn of haar
browser, waarmee voor studenten en medewerkers van de UU snel full text toegang
tot de collectie verkregen wordt.
Kanttekening bij deze radicale keuze van de UU
is dat dit concept interessant is voor een beperkte en besloten doelgroep zoals
studenten en medewerkers van een Universiteit. Openbare Bibliotheken kennen een
veel grotere en diversere doelgroep. En ook de widget die BNL nu ontwikkeld
voor de NBC+ catalogusfunctie voor openbare bibliotheken zou met behulp van een
application programming interface (api) in de toekomst toegevoegd moeten kunnen worden
aan de platforms waar de gebruikers zich
bevinden.
